1) Araç üreticisinin önerdiği;
- Kış lastiği markası ve Tipi
- Ölçü , Yük sınıfı ve Hız Sınıfı takılmalıdır.
Bu bilgiler Kullanıcı El Kitabı veya araç üzerinde bulunmaktadır.
Aracın Yetkili Servisleri de bu konuda bilgi verebilir.

2) Araç üreticisi tarafından Kış lastiği markası ve Tipi önerisi verilmemişse, seçilecek Kış Lastiğinin aracın üzerindeki Standart Yaz Lastiği ile aşağıdaki özellikleri aynı olmalıdır;
- Ölçü : Genişlik (mm) / Profil (%) X Jant çapı (inç)
- Yük sınıfı : Load Index
- Hız sınıfı : Speed Index

3) Aşağıdaki durumlarda Standart Yaz Lastiği ile farklı özelliklere onay verilebilir:
- Çapı aynı genişliği daha az veya fazla olan Kış Lastiği kullanılabilir.
Bu bilgiler aracın Kullanıcı El Kitabında veya üzerindeki etikette vardır.
- Yük Sınıfı orjinalden daha yüksek olabilir, ancak kesinlikle düşük olmamalıdır.

- Hız Sınıfı daha düşük bir Kış Lastiği kullanılacaksa sürücü, Kış Lastiğinin bu düşük Hız Sınıfından dolayı, kilometre göstergesine yapıştırılacak bir çıkartma ile uyarılmalıdır.

4) Seçilen Kış Lastiğinin mutlaka;
- Üzerinde “Kış Lastiği” sembolünün olması,
- Üretim Yılı ve Ayının kontrol edilmesi,
- Garanti şartlarının öğrenilmesi,
- Aracın tüm tekerleklerine takılması gerekir. (4 x 4 x 4 kuralı)

5) Kış Lastiklerinin çeşitli otomobil dergileri veya kuruluşlar tarafından yapılmış testlerdeki sonuçları, fiyatlarının yanında, aşağıdaki önem sırasına göre gözönüne alınmalıdır:
- Kuru yolda fren
- Islak yolda fren
- Karda Fren
- Karda Çekiş

Kış Lastikleri kışın, kardan çok kuru ve ıslak zeminlerde kullanılmaktadır. Sadece kar üzerinde iyi sonuç veren, kuru veya ıslak yolda kötü sonuçlar veren ve bu nedenle “Kar Lastiği” adıyla pazarlanmaya çalışılan lastik iyi bir Kış Lastiği olamaz.

En iyi Kış Lastiği;
- Karda Fren ve Çekiş yönünden yeterli,
- Kışın Kuru ve ıslak zemindeki performansı, yazın Yaz Lastiğinin performansına en yakın sonuç veren lastiktir.

6) 1 Kasım 2012 itibariyle devreye girmiş olan 1222/2009/AT “Lastik Etiketi” mevzuatına göre 1 Temmuz 2012 tarihinden sonra üretilen lastiklerin üzerinde lastiğin üç temel özelliğini derecelendiren bir etiket olma zorunluluğu vardır:

- Yuvarlanma Direnci (Yakıt Tüketimi) : A,B,C,D,E,F,G (A:en iyi G:En kötü)
- Islak yolda tutunma (Fren mesafesi): A,B,C,D,E,F,G (A:en iyi G:En kötü)
- Gelecekteki mevzuatlara göre Gürültü: ): Düşük )):Sağlıyor ))):Yüksek

7) "Hangi Kış Lastiğini alayım" veya "En İyi Kış Lastiği hangisidir?" diye soran bir araç sahibine verilebilecek en doğru tavsiye “Lastik Etiketi” ve aşağıdaki tablodur:
“Lastik Etiketi” yardımıyla İyi Kış Lastiği seçimi (TAVSİYELER) ;
- Yuvarlanma Direnci (Yakıt Tüketimi) : C - E arasında (A:en iyi G:En kötü)
- Islak yolda tutunma (Fren mesafesi): C (A:en iyi G:En kötü)
- Gelecekteki mevzuatlara göre Gürültü: )):Sağlıyor

8) Kış Lastiği logolu lastik, sonra da "Yakıt Tüketimi" ve "Islak Yolda Fren” performansı seçilmelidir. Kış Lastiği seçerken Lastik etiketinden yararlanmalıdır. Etiketin sol üst köşesindeki Yuvarlanma Direnci / Yakıt Tüketimi konusunda bilgi verirken sağ üst köşedeki "Islak Yolda Fren” Performansı bilgisi de 80 km/h hızdan yapılan fren testi sonucunda durma mesafesini verir.

9) Lastik Etiketi ile Yakıt Tüketimi: Aşağıdaki tabloda (C) Sınıfı Yakıt tüketimine sahip iyi bir kış lastiğinin yakıt tüketiminin E,F ve G sınıfı lastiklerle karşılaştırması vardır. (Kaynak: 1222/2009/AT Direktifi)

Ortalama Yakıt (Motorin) Tüketimi 10L/ 100km olan bir binek araçta her bir Lastik Sınıfı düşmesinde yakıt tüketimi düşmesi: 0.2 L/100 km dir. Ortalama Yakıt (Motorin) Tüketimi 5L/ 100km olan bir araçta her bir Lastik Sınıfı düşmesinde yakıt tüketimi düşmesi: 0.1 L/100 km dir. (Kaynak Good Year)

Örnek olarak ayda 5000 km yol yapan ve 100km'de ortalama 10L yakıt tüketen bir Hafif Ticari Araç Yakıt Tüketimi Sınıfı C yerine E sınıfı bir lastik kullanırsa C sınıfına göre 0.2L/100km fazla yakıt sarfeder. Bu da ayda 10 L fazla yakıt tüketimi demektir. 1 Aralık - 1 Nisan arasında 40L yani 178 TL fazla yakıt yakar. F Sınıfı lastik kullanırsa bu değer 80L veya 356 TL, G Sınıfı Kış Lastiği kullanılması durumunda da 120L veya 534 TL olacaktır. Kış Lastiğinin en az iki kış mevsimi kullanıldığını varsayarsak, C Yakıt Tüketim sınıfı Kış Lastiği kullanımı ile iki kışlık toplam tasarruf E’ye kıyasla 356TL, F’ye kıyasla 712TL ve G’ye kıyasla 1068TL olacaktır.

10) Gözden kaçırılmaması gereken, iyi Kış Lastiğinin (C) sınıfı “Islak yolda Fren” Performansının araca ve kişiye getireceği güvenliktir. Aşağıdaki grafikte iyi kış lastiğinin sahip olabileceği “Islak yolda Fren” (C) sınıfı lastik takılı araca (E) veya (F) sınıfı lastik takılmasıyla artaya çıkan fren mesafesi gösterilmektedir:

SONUÇ OLARAK:

Lastik Etiketi, Kış Lastiği seçimi için içeriğinin eksik olduğu tartışılsa da, tüketicilere yardımcı ve belki de mevzuatın önerdiği tek yol göstericidir.

Tüketiciler Kış lastiği seçerken fiyatın yanısıra Lastik Etiketi üzerindeki üç özelliğini de incelemelidir: Yakıt Tüketimi, Fren güvenliği ve Lastik Gürültüsü.

Kış Lastiğinin “Islak Yol Fren” Performansının araca ve kişiye getireceği güvenlik unutulmamalıdır. "Islak Fren Performansı" C olan Kış Lastiği kullanan bir araç 80km/h hızda E Sınıfı bir Kış Lastiğine kıyasla 5 m, F sınıfı bir Kış Lastiğine kıyasla 11 m daha kısa mesafede durur. Bu farklar bazı kritik durumlarda kazaları önleyebilir.

Tüketiciler, Kış Lastiği seçimi öncesi aşağıdaki iki sorunun yanıtını aramalı ve önemli bir karar vermelidir:

- Ucuz veya “hesaplı” Kış Lastiği alıp aradaki fiyat farkını ve belki de fazlasını yakıta vermek tasarruf veya “hesap” mıdır?

- "Islak Yolda Fren” performansı kötü, yani “riskli” bir Kış Lastiği almak ne kadar Risk Yönetimidir?

Kış Lastiği Risk Yönetimi, Kar Zinciri Kriz Yönetimidir. Ne kadar çok Risk Yönetimi, o kadar az Kriz Yönetimi.

11 ARALIK 2013

ALPAY LÖK

kışlastiği.com

Makaleyi .pdf formatında indirmek için tıklayınız