Türkiye’de trafikte gerçekleÅŸen kazaların nedenleri arasında yaÄŸmur, kar ve buz üst sıralarda yer alıyor. Ancak mevsim ÅŸartları ne olursa olsun Türkiye’de kış lastiÄŸi yasal olarak zorunluluk olmadığı gibi, kış lastiÄŸi kavramı henüz çok az biliniyor ya da bilinenlerin çoÄŸu yanlış.





Bu konuda yapılan bir araÅŸtırmaya göre, Türkiye’de sürücüler kış lastiklerinin pahalı olduÄŸuna inanıyor, estetikten uzak ve gereksiz buluyor. Oysa gerçekler bundan çok farklı. Öncelikle karda, buz ve yaÄŸmurda güvenli sürüÅŸ ve emniyetli fren mesafesi için kış lastiÄŸinin gerekli olduÄŸu artık kabul edilmeli.





Pek çoÄŸumuzun gerekli önemi vermediÄŸi lastikler, aslında otomobilin ilerlemesini ve durmasını saÄŸlayan en önemli parçalardan biri. Bu kadar önemli görevleri olan lastikler pek çok parça ve kimyasal malzemenin birleÅŸiminden oluÅŸan karmaşık bir yapıya sahip. Lastikler otomobillerin yola tutunmasını saÄŸlayan en önemli unsur. Her biri bir elin avuç içi kadar alanla yere temas ettiÄŸi için taşıdıkları yük ve sorumluluk, bizim de onlara özen göstermemizi gerektiriyor.





Lastiklerin asıl görevi, otomobilin tüm ağırlığını taşırken aynı zamanda motorun gücünü, sürtünme etkisiyle farklı zemin koÅŸulundaki yola aktarıyor. LastiÄŸin basit tanımını ÅŸu ÅŸekilde yapmak mümkündür; otomobili hareket ettiren içi hava dolu halkalar. YavaÅŸlarken fren gücünü, hızlanırken çekiÅŸ gücünü ve virajlarda da direksiyon kontrolünü zemine ileterek sürüÅŸ güvenliÄŸinde en büyük rolü oynarlar. Ä°çinde bulunan hava basıncıyla da yoldaki darbelerin bir kısmını emerek sürüÅŸ konforuna katkı saÄŸlarlar.





ZEMÄ°NE TEK TEMAS NOKTASI





Modern lastiklerden, yola tutunma ve darbe emiÅŸin yanı sıra yüksek yuvarlanma ve ses konforu da bekleniyor. Fakat bir lastiÄŸin bütün bu özellikleri birden karşılaması imkansız. Çünkü yüksek konfor seviyesi için düÅŸük yuvarlanma direnci gerekiyor, bu da daha az yol tutuÅŸ anlamına geliyor. Bir viraja girerken, fren yaparken ya da hızlanırken her türlü zemin koÅŸulunda, sürekli yük altında kalan lastiklerin de kullanım amaçlarına göre çeÅŸitleri bulunuyor.





YaÄŸmur, kar, buz gibi kaygan zeminlerde sürtünme katsayısı normale göre daha az olduÄŸu için otomobilin zemine tek temas noktası olan lastiklerin önemi artıyor. Bu noktada silika teknolojisi ile üretilen kış lastikleri devreye giriyor. Silikanın en önemli özelliÄŸi ıslak ve karlı zeminlerde yol tutuÅŸu artırmasıdır. Kış lastiklerinin desenlerinde diÄŸer lastiklerde olduÄŸundan daha fazla kılcal kanal bulunur. Bu da karlı zeminlerde daha etkili kavrama ve tutuÅŸ sunarak direksiyon hakimiyeti ve fren emniyeti verir.





Kuzey ülkelerinde daha çok kullanılan çivili kış lastik tipleri de vardır. Kış lastikleri en etkili performanslarını +7 C derecenin altında gösterirler. Normal lastiklerin sertleÅŸip, tutunma kaybı yaÅŸadığı bu sıcaklık ÅŸartlarında kış lastikleri özel hamurları sayesinde esnek kalmakta ve serleÅŸmemekte. Ancak kış lastiklerinin yaz ÅŸartlarında kullanılması durumunda çok hızlı aşınmaktadır. Ä°deali her otomobilin bir takım kış, bir takım da yaz lastiÄŸi olmasıdır.





KIÅž LASTÄ°KLERÄ° PAHALI MI





Kış ÅŸartları Türkiye’de de sürücüleri zorluyor. Ülkemizde de kazaların nedenleri arasında yaÄŸmur, kar ve buz üst sıralarda yer alıyor. Ancak mevsim ÅŸartları ne olursa olsun Türkiye’de kış lastiÄŸi yasal olarak zorunluluk olmadığı gibi, kış lastiÄŸi kavramı henüz çok az biliniyor ya da bilinenlerin çoÄŸu yanlış. Bu konuda yapılan bir araÅŸtırmaya göre, Türkiye’de sürücüler kış lastiklerinin pahalı olduÄŸuna inanıyor, estetikten uzak ve gereksiz buluyor. Oysa gerçekler bundan çok farklı. Öncelikle karda ve buzda güvenli sürüÅŸ ve emniyetli fren mesafesi için kış lastiÄŸinin gerekli, hatta mecburi olduÄŸu artık kabul edilmeli.





Kış lastiklerinin pahalı olduÄŸu inancına gelince... Uzmanlar kış lastiklerinin sürücüye maliyetinin yaz lastiklerinden daha pahalı olmadığını çok net olarak açıklıyor. Kış ÅŸartlarında yaz lastiÄŸi yerine, dayanıklı ve uzun ömürlü kış lastiklerinin tasarruf saÄŸladığını bile söylemek mümkün, kazaların yaratacağı maddi ve manevi zararlar da dikkate alındığında kış lastiklerinin pahalı olmadığı ortaya çıkacaktır. Bunun yanında, sadece yaz lastiÄŸi kullanan bir sürücünün iki yılda bir lastiklerini yenilediÄŸini varsayarsak, aynı sürücünün yaz ve kış lastiklerini dönüÅŸümlü olarak kullandığı durumda lastiklerini daha uzun periyotta deÄŸiÅŸtireceÄŸini ve böylece yaz lastiklerinde ekonomi saÄŸlayacağını da akılda bulundurmak gerekli.





Ayrıca, inanılanın aksine bu lastiklerle kış ÅŸartlarına uygun ÅŸekilde hız yapmak da mümkün. Ve son olarak, model ve desenleri açısından bakıldığında kış lastiklerinin de estetik olduÄŸu söylenebilir. Özel polimer karışımlı hamur yapısı kadar kış yol ÅŸartlarına uyumlu özel estetik desenleri de kış lastiklerine yüksek denge ve daha iyi yol hakimiyeti saÄŸlamaktadır. Hamuru ve desenleri sayesinde ıslak zeminde daha hızlı su tahliyesi saÄŸlayarak yola tutunabilmektedir. Kış lastiklerinin kompakt otomobillerde düÅŸük ses seviyesine sahip olduÄŸu da yine yapılan testlerle kanıtlamış bir gerçek.





Satışlar durma noktasına geldi





Neredeyse aralık ayı bitiyor ama havalar bir türlü soÄŸumuyor. Hem büyük kentlerde hem de kırsal kesimde hayatı zorlaÅŸtıran kışın hala yüzünü göstermemesi pek çoÄŸumuzu memnun etse de, uzadıkça uzayan pastırma yazı Türkiye’yi olumsuz etkiliyor. Hava sıcaklığı yağışların gecikmesine dolayısıyla barajlardaki su seviyesinin önemli oranda azalmasına neden oldu. Güzel havalar sadece barajları deÄŸil, ekonomiyi de etkiledi. Türkiye’de tekstil, turizm ve otomotiv gibi bir çok sektörü sıkıntıya soktu. Lastik sektörü de deÄŸiÅŸen iklimlerden nasibini aldı. Türkiye’de kış lastiÄŸi satışları durma noktasına geldi. Çünkü Türk tüketicisi, kar yaÄŸmadan veya yolda kalmadan yani zorluk çekmeden kış lastiÄŸi satın almıyor. Bu yıl kışa girmeden havaların birden soÄŸuması ve az da olsa kar yaÄŸması nedeniyle ekim ayında kış lastiÄŸi satışlarının ciddi oranda artması da bunu doÄŸruluyor. Kasım-aralık aylarında talepte ikinci dalgayı bekleyen lastik satıcıları, havaların mevsim normallerinin üstünde seyretmesiyle umduklarını bulamadı. Talebin azalmasıyla birlikte, kış lastiÄŸi fiyatlarında da indirimler baÅŸladı. Ancak, buna raÄŸmen Türkiye’de kış lastiÄŸi pazarı geçen yıla göre yüzde 40 arttığı belirtiliyor. Sektör yetkilileri, bu artışı operasyonel kiralama ÅŸirketlerinin bu yıl kiralama yaptıkları araçlara kış lastiÄŸi taktırmasına baÄŸlıyorlar. Türkiye’de 70 bin civarında kiralık araç bulunuyor.





Kış lastiÄŸi güvenlik için vazgeçilmez





Yaz lastiklerinin kış aylarında kullanılması, bu lastiklerin zamanından önce kullanım ömrünü tamamlamasına ve güvenlik performansının kaybına neden olur. Bunun çok açık bir nedeni var; hava sıcaklıkları +7 C derecenin altına düÅŸtüÄŸünde yaz lastiklerinde kullanılan lastik bileÅŸenleri aşırı sertleÅŸir ve yola daha az tutunmaya baÅŸlar. Sadece güvenlik anlamında bile ilk don-kırağı düÅŸmeden kış lastiklerine geçmek en doÄŸru karardır. DüÅŸük sıcaklıklarda, sadece kış lastikleri özel bileÅŸenleri ile tüm sürüÅŸ koÅŸullarında mükemmel kavramayı garanti edebilir. Bu nedenle de kış lastiklerinin kullanılması sürücü ve sürüÅŸ güvenliÄŸi açısından büyük bir önem arz eder. Ä°ÅŸte kış lastiÄŸi kullanmanız için 7 önemli neden:





7 HAYATÄ° NEDEN





Isı +7 C derece civarında seyrettiÄŸi zaman, yaz lastikleri sertleÅŸmeye baÅŸlar ve kayar. SertleÅŸen lastik parça koparmaya baÅŸlar ve yeri kavrama yeteneÄŸini kaybeder.





Kış lastiklerinin kavrama ve yola tutunma özellikleri sadece karda ve buzda deÄŸil, ısının +7 C derece ve altına düÅŸtüÄŸü kuru zeminlerde de devreye girer.





Kış aylarında kaza yapma riski yaz aylarına göre 6 kat daha fazladır (özellikle hatalı lastik seçimlerinde).





Karla kaplı bir zeminde, kış lastikleriyle 50 km/s hızla seyreden bir aracın fren mesafesi 35 metre iken, yaz lastikleriyle bu mesafe 43 metreye çıkar. (YaÅŸam ve ölüm arasında santimetrelerin ne kadar önemli olduÄŸunu unutmayın!)





Buzlu bir zeminde, 30 km/s ile giden ve kış lastiği takan bir aracın fren mesafesi 57 metredir. Yaz lastikleriyle ise bu mesafe 68 metreye kadar uzuyor.





Kış lastiklerinin yivlerinin derin olması nedeniyle, karlı ve buzlu yollarda aracınızın hem çekiÅŸ gücü artar, hem de frenleme esnasında yukarıdaki maddelerde anlatılan farkları yaratır. Güvenilir bir kavrama ve hızlanma elde edersiniz.